Zonja dhe zoterinj!
Te nderuar pjesemarres dhe perfaqesues te Diaspores sone.
Akademia Shqiptaro-Amerikane  e Shkencave, e shqetesuar per ngjarjet e fundit, per statusin e Kosoves , e ndjeu per detyre te organizoj kete tubim te vecante, qe te diskutoj me pergjegjesi , te ngrej zerin e bashkesise se diaspore tone me  te drejten e kombit, te shkences  dhe te ligjit te se drejtes ; per te miratuar nje rezolute  ne  mbeshtetje  te “ Pavaresise dhe sovranitetit te Kosoves si shtet te lire dhe garanci per paqe ne Ballkan.
    Shtypi botror, media elektronike , perfaqesues  te qarqeve te ndryshme dhe analiste te vecante po shkruajne, flasin ,njoftojne  dhe komentojne lajme  dhe opinione  nga  me te larmishme, te pakontrolluara , bile  dhe absurde, duke krijuar situata te ndera, te veshtira , te pakuptueshme, te kthyer  deri  ne nje legjend apo mister ceshtjen  e statusit te Kosoves.
    Zera po degjohen edhe nga zedhenesat dhe autoritetet  e shume vendeve .Nga B E . Olli Rehn, Karl Lamers, Johan Ruke Bernard Fisher , Morek, Stefan Lehne, etj. Jane shprehur qe statusi i Kosoves  te shpallet  brend vitit 2006 dhe te jete ne favor te popullit te Kosoves. Sh.B.Amerikes  me zedhenesit  e tyre ne Prishtine dhe ne shtyp , Frenk Wisner, Fred , TomCasen,  Sean Mc. Cormach etj. te mbeshtetur  edhe  nga Anglia  me  Xhafre Hum, kane deklaruar nje zgjidhje sa me te shpejte te statusit te Kosoves, brenda 2006 , ne  interes te popullit te Kosoves dhe te popujvet  teBallkanit.
    Grupi nderkombetar i kontaktit dhe perfaqesuesi  i O.K.B. Z. Marti Ahtisari jane  shprehur se nuk ka ndarje  te Kosoves,dhe shpallja e statusit te Kosoves  do te behet  brenda  vitit 2006.
     Qeveria Serbe  me presidentin Tadic  dhe kryeministrin Kostunica  insistojne  ne mosnjohjen e pavareise se Kosoves, duke arritur deri ne absurditet, ne perfshirjen e saj ne kushtetuten e re te serbise . A thua  se  e kane pernjemend ?    
     Populli  dhe perfaqesuesit  e kosoves  e kane pernjemend, ku shprehin nje alternative  te vetme dhe te drejte: njohjen e pavaresise  dhe sovranitetin  e Kosoves pa asnje kusht..
     Perpjekje jane bere  nga grupi i  kontaktit dhe  perfaqesuesi i O.K.B.per ti dhene nje zgjidhje te pranueshme  nga te dy palet  shqiptare dhe serbe, ceshtjes  se Kosoves. Jane  organizuar dhe konsumuar  negociata, biseda dhe takime  pa fund, dhe me deshtime nga  ana e perfaqesuesve Serb edhe pse ka pas mendime se nuk duhej te beheshin bisedime  me kriminelet   dhe pushtuesit serb.
    Ja si shprehet analisti i njohur Tim Judash:  Asgje  s’eshte e qarte. C’do gje ka mbetur per tu luajtur. E arrdhmja ngelet ne rrezik.. Mbetet nje konflik i ngrir.
    Nga  politikanet serb konstatojme  edhe mendime konstruktive. Politikani Cedonin Jovanovic  ka  thene: Kosova tashme  eshte  e pavarur qysh prej 7 vjetesh. Ai  do te jete shteti me i ri i Ballkanit. Kurse ish kryeministri i Serbis  Zoran Zhivkovic eshte shprehur: Kosova dote arrije  te jete  e pavarur plotesisht dhe kjo eshte  e qarte  prej vitesh. Ndersa   Kasenen perfaqesuesi i Filandes  ka  thene: Grupi nderkombetar i kontaktit dhe Z. Ahtisari jane ne dileme, ta shpallin statusin e Kosoves  ne 2006 apo ta shtyjne. Kurse ministri i jashtem Rus Lavrov  ka  theksuar: nuk ka asnje kuptim qe te merret nje vendim qe nuk ka per tu zbatuar   dhe nuk duhet te kete nje zgjidhje  te imponuar.. Me tej ai kerkon te tremb edhe  me te drejten  e vetos. A thua se edhe ai e ka  pernjemend.Keto ai i thote jo aq per te mbrojtur  serbin  se sa per te fituar perkrahje per interes te tij  per problemet  e “Kosovave  “qe ai ka. Amerikanet  ikane  heshur  poshte  keto qendrime  me15/11/2006.
   Propozimet per zgjidhjen  e statusit te kososves po derdhen si lum deri ne absurditet:
Kosova te drejtohet  meâ€� rrotacionâ€�: 6 muaj qeveria  e Kosoves, 6 muaj ajo e serbise dhe 6 muaj nderkombetaret. Vertete e pataksur. Te pritet nje zgjidhje mbas zgjedhjeve  ne serbi se kjo qeveri e tanishme nuk ka kretibilitet per nje zgjidhje  te drejte. Kjo duket tamam  e pakuptimte. Kosova  do te lirohet nga serbija  por jo nga nderkombetaret. Zedhenesi Sllovak  Z.Rupel ka thene:Statusi i kosoves  duhet te imponohet nese nuk zgidhet me negociata, te cilat jane bere shume  te veshtira. Ndryshe po nuk u zgjidh  statusi , do te shperthej dhuna. Grupi  nderkombetar i kontaktit shprehet se zgjidhja te jete  e negociueshme ,me kompromise dhe  e bazuar  ne rezoluten e O.K.B. Nr. 1244. Nderkombetaret . dhe B E  shprehen  edhe per nje zgjidhje te bute dhe  graduale.Si dhe  pavaresi te izoluar  dhe pa  ulje ne O.K.B.
   Ndersa O.K.B. si  gjithenje tolerante, ka nderment te nxjere nje rezolute te re, ku nuk do te perdoret fjala shtet i pavarur i Kosoves. Nuk do te kete futje automatike ne Asamblene e Pergjithshme sepse do te duhen votat e 2/3 te antareve. Ajo do te rekomandoj  qe shtetet ta njohin ne menyre indviduale  Kosoven si shtet . Keo duken  duken  si jo te llogjikshme. Me tej  thuhet  se O.K.B. do te perdor  te drejten e vetos se saj , per te ngrire vendimin ; per nje kohe te pacaktuar etj.
      Keto na bejne  te mendojme  se ceshta  e kosoves  po kamuflohet dhe sic po duket po kthehet ne ‘ Pazarâ€�.Si dhe sa  ta shesim . Ne fillim u tha ti  jepet autonomija e vitit 1988. Pas shpernguljes etnike,kur u be e qarte se Kosova nuk mund te kthehej me  ne serbi, filloj dilema. U aplikuan standartet, natyrisht per fitim kohe, sepse ata  e dinin qe nuk mund  te zbatoheshin plotesisht.Me tej u aludua  per te shpalle kuvendi i Kosoves pavaresine e  saj, por pa minister te jashtem, pa ulje ne O.K.B. dhe nen sovranitetin e B E- se.;qe duken si abstrakte.Dhe tani nxjerin preteksin ndoshta  te fundit  , zgjedhjet  e serbise. Po me pas  si do te vazhdoj loja  Te  shohim.
  Po a eshte e vertet se ceshtje  e statusit te Kosoves eshte enigme? Dhe ne se po  pse?Apo shtiret si e tille  per interesa  te mbrapshta ,te fshehta, te kurdisura me mistere interesash ?
Tashme  ka  ardhur koha  qe ti thuhet hapur publikut, se popujte jane zgjuar  dhe po jetojne  epoken  e demokracise.
  Mos vall Europes nuk i ka mjaftuar koha nje shekullore, te nxerr konkluzione per te korigjuar  gabimet  e Konferences se Londres 1913, kur shqiperia  u be komb dhe nuk u la te nuseroj ,por e coptuan si bisha  te egra. Po sot qeâ€� mbreteron “ demokracia ,aq shume e propoganduar  nga Europianet , pse po zvaritet  problemi? Ku eshte organizata e te drejtave te njeriut  qe me korrektesi  e ngreh zerin per te mbrojtur individin dhe lihet pa mbrojtur dhe mbeshtetur nje shtet i tere. Pse po diskutohet  kaq gjate  dhe po behet terkuz  nje e drejte e legjetimuar historikisht dhe etnikisht per nje popull 2 milion; kur  u njihet e drejta si nje shtet nje krahine me nje popullate  prej 2- 5 qindmije ne Europe( Lihtenshtein, San Marina, Luksenburgu ) dhe te nje  teritori te vogel ne bote, ne Indonezi. Pse  te behet diskutim i stergjatur me Dardanine mijravjecare, kur Serbia nuk ekzistonte fare. Pse behet  molle  sherri Kosova sot, me gjuhe, tradita  dhe zakone  te ndryshme nga serbet?
   Epoka  e demokracise  ju dha  te drejte popujve  te fitojne pavarsine  e tyre. U nda Cekija  nga Sllovakija. Sllovenija. Kroacija,  Mali iZi, Maqedonija dhe Bosnja;fituan pavaresine   nga  Serbija   me popull Sllave dhe me zakone  te peraferta. Ndersa paradoks po ndodh vetem me Kosoven, qe s’ka asgje te perbashket me Serbine. Cudi  moj Europe.
    Po O.K.B.  si forumi me i larte  ne bote,pse  po e zgjate  heshtjen e saj per te zgjidhur nje ceshtje  shume  te drejte te Kosoves. Nuk i ka mjaftuar asaj 7-8 vjete  per te cdukur vuajtjet  e nje populli martir. Cfar pret , qe te ndizen gjakrat, te krijohet turbullire ne rajon, te shtohen torturat  e popullit trim Kosovar? Vertet  O.K.B. nuk eshte  e afte ,  apo nuk ka mundesi  ta zgjith  statusin e Kosoves?  Pyetje vertet pa kuptim. Po ketu qendron  edhe enigma .O.K.B. ka shembull e pervoje te hidhur ,kur zgjidhjet dipllomatike  jane te padrejta, apo gjysmake, te vonuara apo te zgjatura, qe shkaktojne  blokim, rreziqe, kriza  dhe pasoja te renda sic po ndodh ne lindjen e mesme.Paralelizma  me ceshtjen e Kosoves  nuk hiqen, mbasi per kete ka  mjaft arsye  dhe fakte qe jane ne favor  te ceshtjes  se Kosoves.
   Mbas kaq kohezgjatjeje po ndodh edhe cudija !.
    Pas deklaratave  te permendura me siper , po vershojne  te tjera pohime  mjaft tronditese dhe te befasueshme   si nga zyra  e O.K.B. dhe nga perfaqesues  autoritare; qe duken te pabesueshme ,  sepse shkojne  ne kundershtim me  theniet e  mepareshme.
Z. Kofi Annan deklaroj  me nje fare indinjate  se  shpallja  e statust te Kosoves mund  te shtyhet per vitin tjeter.  Me pas nje  deklarate e tille erdhi nga Z. Marti Ahtisari ne Vien kur ai  tha: shpallja  e statusit te kosoves  do te behet mbas zgjedhjeve te Serbis! Me tej ky pohim u pasua edhe nga grupi nderkombetar i kontaktit. Tani vertete po duket se  po luhet  loje.
 Thuhet se i madhi ka gjithenje  te drejte !  Por jo ne kete rast. Reagimet qene te gjitheaneshme dhe nga te gjitha  krahet. U gezua Serbia.  Boris Tadic  e ka quatur si vendim  me vend,deklaraten e Ahtisarit. Kurse Kostunica  si gjithnje diplomat hileqar,   eshte shprehur se ky vendim  eshte deshtim i Ahtisarit dhe ka kerkuar .qe te hapen  negociata te reja.
  Populli i Kosoves  u hidherua. Ky  ishte nje lajme deshperues , dekurajues jo korrekt  dhe aspakt i drejte. Ata  theksojne  :  Nuk duam pavaresi te izoluar,  por pavaresi  dhe sovranitet  te integruar. Me tej  u shprehen se  ne kemi besim tek Ahtisari dhe  grupi nderkombetar i kontaktit. dhe  si gjithenje mbetemi me shprese  dhe me besim te madh , tek mbrojtesi i yne i perhershem,tek Sh.B. te Amerikes.  Ne do te jemi te bashkuar, do te sigurojme  qetesine  ne popull dhe do te plotesome detytat tona  edhe me mire.
 Koha  e pavaresise dhe e sovranitetit te Kosoves  po afron, por kjo nuk mjafton. C’ka me pas statusit a e dini porositi  Z. Wisner, perfaqesuesi i presidentit G.W Bush  Kete  bejeni te ditur dhe te mendoni se cfar ka  me pas..
   Nuk ka me kohe  per te humbur. As Kosova, as B E. as Sh.B. Amerikes.S’ka rendesi kohezgjatja  kalendarike .Ne kemi pritur100 vjet.Rendesi ka  permbajtja dhe realizimi i saj . Mesazhi i ardheshem duhet te jete tashme me se i qarte  nga O.K.B.,nga grupi i kontaktit dhe nga Z.Ahtisari, i cili eshte shprehur se nuk dotekete me negociatte tjera. Zgjatje te  metejshme mbas  janarit 2007  nuk ka, e beri te ditur deklarata  e Sh.B.A.  me 14 / 11/ 2006. Popullit te Kosoves i duhet  ti behet e qarte  e ardhmja  e tij.
    Komandanti i NATOs Shejms Xhons shkoj ne Kosove dhe i solli atyre mesazhin  e shpreses  dhe i porositi  te ruajne qetesine  dhe sigurine. Ndersa presidenti Fatmir Sejdi  e ka dekoruar  me medaljen  eart.  Kurse Gjenerali gjerman  Claus Hard theksoi: eshte  humbur shume  kohe , per te fituar shumekohe nga B E. dhe Sh.B.A.   Nga partia  e ardhemerise  se Kosoves  ka  mendime qe  ne kohe te pershtateshme , kuvendi i Kosoves te shpall  pavaresine  dhe sovranitetin e Kosoves. Ndersa  nderkombetaret porosisin, qe te mos behet shpallja  e pavaresise ga Kuvendi I Kosoves se do te rrezikoje statusi eKosoves.Vete Kuvendi i Kosoves po pergatitet te hartoje statutin e saj brenda  muajt mars te viti 2007. Eshte menduar  per simbolet e Kosoves, duke sugjeruar  te kete nje flamur kombetar dhe nje shtetror.
  Kryeadministratori i Kosoves Joachim Rucker , mbas  shtyrjes se afatit te shpalljes se statusit eshte shprehur se pritja  per shpalljen e vendimit nga M. Ahtisari ti vlej UNMIK-ut dhe institucioneve te saj, te ruaj  ,te siguroj qetesine  dhe te shtyje  me perpara  pergatitjet  e standarteve.
    Abasadori Amerikan Morton Abramovic , ne takimin  ne New-York me diasporen shqiiptaro amerikane u shpreh : jame  shume  i befasuar nga  komuniteti nderkombetar, per tolerancen qe po i bene Kostunices. Kurse  per per propozimin  e Ahtisarit mendon se  nuk do te jete  nje zgjidhje  me e mire, por politikisht e pranueshme. Kurse zedhenesi I Sh.B. A.,Z. Frak Wisner, po en N.. etakimin mediasporen shqiptaro –amerikane eshteshprehur se  ai e shikon shtyrjen se nuk eshteas nderprerje, as ndaim as edhe humbje kohe, ndersa  Jushqiptaret duhet te ruani  qetesine  dhe sigurine.
    Se  fundi.  Le tembeshtetemi  te nje shprehje e popullit tone  qe thote “ Shume mami  e nxjerin cyryk femineâ€�. Kete fjale  te urte  dua t’i  a kujtoje te gjitheve  dhe desheroj  qe kete  shprehje  temesiperme t’a parafrazoj    .. Le ti leme  menjane  te jashtmit  dhe ti lihet popullit te vet Kosoves qe ta percaktoj fatin  e tij, mbasi atij edhe i takon . Te vendoset te behet shpallja  e pavaresise   me referendum si ne Malin  e Zi; per te pecaktuar statusin dhe vetvendosjen e vet, Kosova.. Ne kete menyre askujt nuk i ngelet hateri dhe pergjegjesija. Kjo eshte edhe zgjidhja demokratike me e pelqyeshme dhe me e drejte, qe do  te pranohet nga  te gjithe.
Ju  faleminderit.
 
 Dr. Namik Shehu.
 Sekretari  Shkencor  i Akademise se Shkencave Shqiptaro-Amerikane