|
Të mos harrojmë sakrifict e mërgatës shqiptare |
|
|
|
|
05 Prill 2011 |
Intervistë ekskluzive me zotin Hydajet Hysenin organizator i ngjarjeve të vitit 1981-shit ,intelektual krijues dhe ish i burgosur politik
Ta përmendësh emrin e zotit Hydajet Hysenit një kohë ishte frikë nga regjimi jugosllav,po ishte krenari dhe gëzim i veçante ta takosh një intelektual,një patriot , një guximtar dhe një idealist të veprimtarisë ilegale të demonstratave të vitit 1981, ku shfrytëzuam rastin ta zhvillojmë një intervistë në Prishtinë në vitin jubilar të 30-vjetorit të pranverës se ngjarjeve të vitit 1981 dhe kryetar aktual i "Shoqatës së ish te burgosurve politik të Kosovës"që bëri analizë të thukët rreth ngjarjeve të lartshënuara, po edhe për artin, kulturën, mediet, luftën e Kosovës, mërgatën shqiptare etj.
A.Dibrani :Zoti Hydajet ky vit shihet se do të jetë manifestimin i ngjarjeve të vitit 1981 ,a mund të na flisni se kush është organizator dhe iniciues ?
Hydajet Hyseni: Si iniciues jemi ne "Shoqata e ish të burgosurve politik" duke parë se vërtet janë ngjarje me rendësi për historinë e Kosovës kemi bërë përpjekje qe edhe këto ngjarje të manifestohen sikur i kemi manifestuar edhe demonstratat e viteve të 68-ta në bashkëpunim me Arkivin Historik ,Institutin Albanologjike ,Universitetin e Kosovës dhe Institucione tjera përfshirëse qe kanë shprehur gatishmëri të bashkë-organizimit. Dëshira e jonë është që këto organizime të tilla të marrin karakter institucional,deri me tani nuk kemi pasur ndonjë harmonizim të mirëfillit po në të ardhmen , pritet që të intensifikohet bashkëpunimi në interesin e këtyre ngjarjeve, që ishin nacionale dhe kombëtare. Kemi bërë një program të ngjeshur me karakter kulturor manifestues ,do të kemi edhe konferenca dhe simpoziume ,tubime si në Kosovë ashtu edhe në mërgatën shqiptare ku besoj se do t'ia dalim në krye që në forma dinjitoze do ta shënojmë pranveren e vitit 1981.
A.Dibrani:Zoti Hydajet ju u shprehet se keni pasur manifestim edhe për përvjetorin e vitit 1968-tës si dhe nga kush ?
Hydajet Hyseni:Edhe ato janë organizuar nga" Shoqata e të burgosurve politik", nga "Muzeu i Kosovës" ,"Instituti Albanologjik" ai Historik etj. Atë përvojë që kishim për ato ngjarje, po me te njëjtin program jemi edhe në vazhdimin e shënimit të demonstratave të 81-shes ku ceka edhe ma herët se tani ekziston shteti dhe institucionet dhe është mirë që mos tu lihen ma tutje, vet aktoreve të atyre ngjarjeve të merren me këto organizime qe ishim vet protagonistet e tyre dhe ishim haraçpaguesit për to.
A.Dibrani:Këto ngjarje ishin si ma masivet që u mbështetën nga mbarë shtresa e lartë e vetëdijes siç ishin studentët ,profesorët ,intelektualët , punëtorët etj. A konsideroni se këto ngjarje duhet të shënohen edhe si ngjarje të rëndësishme si tradicionale, sepse këto ngjarje ishin si zëdhënëse e ndryshimit të sistemit komunist në ish Jugosllavi por edhe të parët në rajonin evropian ?
Hydajet Hyseni: Ne në rastin konkret jemi duke e bërë një shënim të këtyre ngjarjeve në formë jubilare qe ka një ndryshim se janë ma masive, ma te përqendruara ne një organizim të mirëfilltë. Shoqata e jonë ka bërë ma shumë se çdo institucion tjetër për t'i nderuar këto ngjarje në një pretekst të veçanet ,duke i përkujtuar figurat e veçanta ,datat historike vlerat e tyre etj ku siç thatë edhe ju se ne atë kohë ishin masive dhe këto vlera të asaj kohe po shkohet që të jenë manifestime gjithë popullore .Ne kemi ngjarje të hidhura sa të duash qe çdo dite mund ta zëne një vend ,po do të përpiqemi ti shënojmë në forma simbolike .Ngjarjet ma te rëndësishme siç janë këto mund te mbesin si tradicionale dhe jubilare .Shqiptarët ishim të parët në revoltën që regjimi jugosllav i shuajti ato demonstrata me dhunë dhe terror në formë të përgjakshme ku pati edhe shumë viktima dhe të burgosur!
A.Dibrani :Edhe të popujt tjerë shënohen data te ndryshme pikërisht aty ku unë jetoj në Gjermani psh data me karakter historik po edhe data lokale, apo edhe familjare qe konsiderohen i ma të veçanta prandaj për këto ngjarje si plan program çka keni fillimisht?
Hydajet Hyseni:Po kemi bërë një serë planesh ku fillimisht do të jemi të "Qendra e Studentëve" qe edhe filluan ato ngjarje, do të vazhdojmë edhe në sallën 1 -tetori që janë mbajtur një mori aktivitetesh. Atje do të mbahet një program i pasur artistik , ku e kemi titulluar "Kujtimi i marsit" po me 26 mars ashtu do të jemi të organizuar edhe në Bibliotekën Universitare që do të mbahet një orë e madhe letrare. Në këtë organizim do të jenë prezent edhe Lidhja e shkrimtareve të Kosovës qe do të jetë letëraro-artistike ,me një prill do të kemi një akademi që do të bëhet ndonjë përurim i ndonjë libri që do tu kushtohet dëshmove të kombit njëri nga librat do të jetë edhe një libër i zotit Jakup Krasniqit që do të përurohet atë ditë. Në këtë tubim do të jetë edhe një libër nga Sabri Novosella për dëshmorët e vitit 1981-shit .Me 13 maj do të jetë një takim kushtuar dëshmorit Tahir Mehes .Në datën 3 qershor do të jetë një konferencë e këtyre ngjarjeve që do të jetë mjaft i ngjeshur me aktivitete të ndryshme d.m.th do të ketë një serë aktivitetesh të larmishme që besoj se do të kemi një vit manifestues jubilar të 30 vjetorit të pranverës se marsit të ngjarjeve të vitit 1981. Vetëm ne këtë mënyrë mund ta shënojmë bujëshmerinë e atyre ngjarjeve.
A.Dibrani :Këto manifestime qe pritet të bëhen faktikisht shpërthimi i ngjarjeve ishte në Prishtinë, këto ngjarje a mendoni qe të organizohen edhe ne qytete tjera ne koordinim me këshillin organizativ, po edhe në Mërgatën shqiptare ?
Hydajet Hyseni:Mendojmë qe edhe në qytetet tjera të organizojmë aty ku ka pasur aktivitete të atyre ngjarjeve po edhe ne Mërgatën shqiptare siç është Amerikë,Gjermania,Zvicerra Belgjika etj ,po në Maqedoni njëkohësisht do të ketë organizime te këtilla kushtuar këtyre ngjarjeve .Nuk do te këtë kufij se në ato ngjarje ka pasur njerëz qe ishin aktive pa kufij ,po me një theks te veçanet e falënderoj mërgatën shqiptare që ishte flaka e ndezur gjithnjë dhe ajo dha maksimumin e vet qe ndikoj edhe në shumë fusha për një organizim sa ma dinjitoz në interesin e çështjes kombëtare. Këto ngjarje të atyre viteve besoj se është një vit i pasurimit të së vërtetës lidhur me ato ngjarje ,është koha të ndriçohen ato ngjarje dhe ta zënë vendin e vet në historinë e re shqiptare.
A.Dibrani :Zoti Hydajet ju thatë se ka shtet tani,ka institucione , seksione ministri gazetar,publicist aktor etj . A mendoni se këto organizma se e kanë dhënë provën pranë popullit shqiptar për ngjarjet e asaj kohe apo edhe të luftës se Kosovës ,me libra,broshura,vepra, shkrime, filma. drama etj ?
Hydajet Hyseni: Nuk mund te themi se u bë diçka e kënaqshme nuk ka pasur një unifikim të përbashkët për ti pasqyruar ato ngjarje sa e si duhet! Ka mangësi edhe në programet dramaturgjike ,programe TV-neve po edhe ne publicistikë, që vërtete është një boshllëk qe do ti kushtoj popullit shqiptar, pasqyrimi i luftës ,i atyre ngjarjeve te 81-ishit , i rezistencës se minatorëve , po i popullit në tërësi , po edhe shpresojmë se në të ardhmen do të këtë një publicitet ma i dendur, me qëllim që të plotësohet ky boshllëk me iniciativën e medieve të ndryshme, mendoj se do të këtë edhe programe televizive ma efikase, në dramë po edhe në ndonjë film se kjo periudhe është mjaft e pasur, për ti lënë vepra me vlerë popullit shqiptar në bazë të kronologjisë së atyre ngjarjeve të 81-shit, po edhe të luftës së ma vonshme . Po me këtë rast është një sinjal i mire i këtij viti që përmes takimeve të ftohen njerëzit e të gjitha zhanreve, gjithçka qe kanë, ti qesin në letër dhe t'ju lemë brezave qe po vijnë pas nesh.
A.Dibrani :A keni ndonjë mesazh për krijuesit qe të punojnë ma me përkushtim për ndryshimet që u bënë në këtë periudhë duke filluar me ngjarjet e Kosovës te 81-shit, rezistencës së ma vonshme deri të fronti luftarak ku si rezultat erdhi deri të një synim i yni i shpalljes se pavarësisë se Kosovës ,po edhe nxitjen e krijuesve me financime nga organeve kompetente të qeverisë aktuale ?
Hydajet Hyseni:Përmes kësaj interviste shfrytëzoj rastin t'i ftoj të gjithë krijuesit që të punojnë ma me përkushtim në realizimin e veprave në fjalë. Nëse e lëmë të na ikë koha dhe të na del nga dora dhe mendja, do të na kushtoj ,sepse konsideroj se kjo kohë është shumë e pasur dhe e lavdishme për popullin shqiptar. Mendoj të jetë një moment i fundit që të veprohet dhe të ndriçohet kjo kohë se për ndryshe do të tretem ,do te harrohemi dhe do te sakrifikojmë një periudhë që u la gjurmë e veçantë, prandaj shpresojmë se edhe qeveritarët do të ndërgjegjësohen dhe do tu kushtojnë rëndësi krijuesve si në financë ashtu edhe në nxitje për të gjitha ngjarjet me vlerë kombëtare në të ardhmen.
A.Dibrani :Ne jemi dëshmitar të kohës se historia e popullit shqiptar është shtrembëruar nga të huajt ,po tani kemi një potencial të mjaftueshëm historianesh ,krijuesish dhe publicistësh që ta përmirësojnë të kaluarën tonë të djeshmen të tanishmen dhe të nesërmen ?Nuk është koha ma të këndojmë këngë odash po të dalim pran botës me filma gjë që nuk u bënë ,me libra ,gjë që nuk u shkruan , kemi një thesar dhe bagazh të madh dëshmish dhe argumente mbi terrorin qe u zhvillua nga pushtetarët serb të kësaj periudhe,ndërsa Serbia ka nxjerr me qindra dokumente,libra,filma etj. Të gjitha të rrejshme pa pasur argumente lidhur me Kosovën,ku propaganda e saj me dokumente të shkruara dhe te shtrembëruara, pazari po i han tek shumë popuj !?... Heshtja dhe mos veprimi ynë , neve do të na kushtoj, po edhe po na kushton, opinioni i juaj ju lutëm ?
Hydajet Hyseni:Po kjo pyetje është shume me vend që vërtet nuk është shtruar asnjëherë seriozisht qe mund te themi se as përse afërmi nuk është bërë diçka e tille. Ka mangësi dhe gjëra të pa qarta me vetën tonë të pa shpjegueshme...! Ne akoma jemi ne mjegull nuk dimë të propagandojmë të vërtetën tone të dhimbshme por edhe krenare edhe se i kemi arsyet e plota të përcëlluara me tragjedi kombëtare, qe rrallë popull që i ka. Ne i kemi mbetur borxh edhe luftës se dyte botërore, pa u shtjelluar gjërat dhe pa u pasqyruar ashtu si është dashur!Ne nuk kemi as një film qe të dalim para bote me ato periudha t'i plasojmë të kaluarën tonë tek shikuesi i huaj , diçka te prodhuar nga vetja e jonë!? Nuk kemi as për lutën nacional çlirimtare ,as vepra letrare sa duhet. Akoma jemi në një kohë agonie të pa qartë për vetën tonë. Siç duket akoma kërkon kohë te kthjellohen edhe mediet e mirëfillta nacionale për tu hyre këtyre obligimeve historike qe e kërkon kombi shqiptar, që vlerat tona të jenë prezentë edhe pran popujve tjerë me një fjalë duhet ta shfrytëzojmë kohen dhe freskinë e këtyre ngjarjeve me qëllim qe mos t'ja lëmë kohës te na i pluhurosë frymëzimet, kujtimet dhe inspirimet për krijimin e veprave si në të shkruar , si në pikture , muzike apo edhe te filmi qe është fjala për zhvillimin e shkencës ,kulturë dhe artit shqiptar ashtu siç e ka meritua ky popull.
A.Dibrani :Siç e dimë të gjithë se figura e Adem Jasharit hyri në historinë e kombit siç ishte edhe i madhi Skënderbeu ,ku dha çdo gjë nga vetja për çlirimin e Kosovës! A ka meritua ky që ta ketë një film , apo dhe ndonjë vepër ,drame apo diç tjetër ?
Hydajet Hyseni:Po si të themi ka pasur përplasje , iniciativa diçka simbolike por kur thua në fushën kinematografike nuk është bërë as gjë !?... Për projekte te tilla duhet te ketë njerëz serioz, me një fjale ajo është një figurë ,që nuk guxon te degradohet me projekte shkel e shko ,këtu duhet të jenë aktual njerëz profesionalist po edhe te financuar nga shteti duke i mbledhur njerëzit artistet nga hapësira gjithëshqiptare. Këtu duhet të mblidhen te gjitha forcat kombëtare që te dalim me vepra sa ma të mira pran publikut shqiptar po edhe ati ndërkombëtar.Ka qene mirë qe edhe mërgata shqiptare përmes organizimeve te veta te jete prezentë sa ma afër, sepse të bashkuar do të krijojmë fuqinë e të krijuarit dhe të vepruarit.
A.Dibrani :Tani pas lutës kemi mjaft programe televizive me kohëzgjatje edhe nga 24 ore ,por janë kontestuese, janë programe të pa vlera ,me programe të dobëta, nuk kas program , edukativ sa duhet,histori , gjeografi, ne te gjitha lëmit ka mangësi qe nga RTK-ja si program shtetëror e të gjitha të tjerat,ku nga njëherë janë aq irituese a thua se a ka ndonjë kontrolle nga ndonjë institucion shtetëror?
Hydajet Hyseni:Po pa dyshim se situata është e pa kënaqshme ,ka vështirësi,ka ngërçe, ka punë jo profesionale dhe jo adekuate në këto programe , mungojnë programet shkollore , mungojnë programet edukative ,pjesa intelektuale ngurron të kyçet ne çështjen e se vërtetës duke ju lëshuar hapësirën e pseudovlerave nga njerëz te nivelit te ultë jo profesional, me logjike te vjetër, duke vrapuar pas karrierës, përfitimeve,kapitalit etj .
A.Dibrani :A mundet këtyre medieve apo programeve tu ndalet hovi, ngase një numër i tyre edhe kanë ardhur deri të paraja ku e di se nga por nuk ka plasim te interesave te popullit në fushën e kulturës ,artit ,shkencës etj?
Hydajet Hyseni:Nga organet kompetente shpresohet se do të ketë efikasitet në të ardhmen duke intervenuar shteti pa u përzier ecuria e politikes ne media dhe pa e cenuar te drejtën e fjalës se lirë të medieve, shpresojmë se do të ketë progres jemi shtet akoma i ri duhet ti kalojmë këtë fazë tranzicioni i të këqijave edhe pa dëshirën tonë.
A.Dibrani :Ma në fund ju falënderojmë për kohën që gjetet për këtë intervistë duke i shpaluar shumë gjëra në segmentin kombëtar të kulturës, artit , dhe historisë së lavdishme të ngjarjeve të vitit 81-shit e këndej, keni ndonjë mesazh tuajin me qe ju ishit protagonisti po thuajse numër një i atyre ngjarjeve te përgjakshme dhe ish i burgosur shumëvjeçar ?
Hydajet Hyseni:I përshëndes të gjithë qytetarët e Kosovës dhe lexuesit e kësaj interviste qe sa do pak u munduam tu kujtojmë atë periudhë të hidhur, po edhe të lavdishme të popullit shqiptar me qëllim që të jetë si synimi bashkimit i të gjitha forcave politike dhe krijimin e unitetit institucional, kur është ne pyetje çështja e Kosovës ,shfrytëzoj rastin ti përshëndes te gjithë mërgimtaret ku do qe janë neper botë .
A.Dibrani :Në këtë interviste shpesh përmendet mërgimtaret edhe se jemi ne fund të intervistës ma imponuat një pyetje , a mendoni se"Mërgatës Shqiptare" po i hyjnë në hak organet qeveritare nga e para qeveri deri me sot pas luftës së Kosovës, duke e harruar dhe shpesh edhe duke e keqtrajtuar nga njerëz te pa ndërgjegjësohem që rastësisht janë futur në institucionet qeveritare që aspak nuk meritojnë të jenë aty ku janë!?... Dihen meritat e mërgatës në të gjitha kohërat. Sot nuk kanë as një përfaqësues në parlamentin e Kosovës ?
Hydajet Hyseni:Me keqardhje e them se mërgatës shqiptare nuk mund ti dilet haku asnjëherë duke e pasur parasysh pa kursyeshmërinë ne asnjë kohë të vetës së tyre ,asnjëherë nuk e kanë kursyer kapitalin që të jenë prezent pran atdheut, nuk i harrojmë sakrificat e tyre edhe ne luftën e Kosovës , nuk harrohen edhe investimet e tyre të deri tanishme . Nuk them se është përfillur sa duhet , por përfaqësimin e tyre besoj se parlamenti i Kosovës do ta këtë ne qendër te vëmendjes se për ndryshe deri me tani Kosovën e ka mbajtur gjalle mërgata dhe këto gjëra janë qe duhet të diskutohen në të ardhmen !
Intervistoi Asllan Dibrani Prishtinë shkurt 2011
|
|
Kosova